QALAM жобасы туралы

БАХЫТ БАПИШЕВ Дух Горы

QALAM — әлем тарихы мен мәдениетіне Қазақстан мен Орталық Азия елдерінің көзімен қарайтын мультимедиялық жаңа жоба.

Біздің ел және жалпы Орталық Азия әралуан идеологиялар мен діндердің, мәдениеттер мен өркениеттердің тоғысқан орны болды. Сол арқылы ғасырлар бойы осы өлкенің топырағына, тағдыр талайына өшпестей із қалдырды. Батыс пен Шығыстың, Солтүстік пен Оңтүстіктің арасында дәнекер болған Орталық Азия – Үндістан, Иран мен Қытайдан бастап ислам халифаттары, Осман империясы мен Ресейге дейін – көрші жатқан аймақтар мен мәдениеттерге айтарлықтай ықпал етті.

Тарихты жазу дәстүрі бір мезгілде әлемнің әртүрлі аймағында пайда болғанымен, тарих ғылымында ең алдымен Батыс Еуропаның деректеріне негізделіп әзірленген ұғым пен конструкциялар басымдық етеді. «Ұлттар», «этностар», «феодализм», «архаика», «Орта ғасыр», «модерн» - бұл сөздің барлығы Қазақстан, Жапония немесе Қытайдың өткенін баяндау үшін қаншалықты қолайлы? Әлемді сипаттаудағы отарлық дискурс әлі күнге дейін басымдылыққа ие. Күні бүгінге дейін Лондон, Париж немесе Мәскеуде заңдастырылған тарих Еуропа не АҚШ-та ғана емес, көбіне-көп Азиядағы немесе Африкадағы қалың бұқараның түсінігінде үстемдік етеді.

Біз ішкі, сондай-ақ дүниежүзілік оқиғалар мен процестер контекстінде өткенге жаңа көзқарасты назарға ұсыну арқылы осы отаршылық призманы өзгертуге тырысамыз. Ақтығын айтқанда, үстемдік етуші көзқарас-тәсілдеменің шектеулі сипатта екенін әлемнің көптеген ғалымдары біліп отыр.

Ғылымда шекара жоқ. Біздің жобаға қазірдің өзінде көптеген елдердің, соның ішінде Қазақстан, АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Ресейдің зерттеушілері атсалысуда. Жалпы қабылданған барлық ғылыми стандартты сақтайтынымызға қарамастан, біз әртүрлі жанр, формат пен жеткізу тәсілдерін пайдаланып, тарихи хикаяларымызды тартымды етіп жазуға ұмтыламыз. Сайып келгенде, тарих өткен күн туралы қызықты әңгіме ретінде пайда болып, эпос, баллада, рыцарлық роман, сага, дастан мен күйдің арқасында ұзақ уақыт сақталды. Біз бұл дәстүрге құрметпен және түсіністікпен қараймыз. Тарих дегеніңіз өте қызық.

Qalam-ды қазақ, ағылшын және орыс тілінде оқыңыз.

Qalam жобасының негізін қалаушы

Тимур Турлов

Табысты қазақстандық кәсіпкер және қаржыгер, акциялары 2019 жылдан бері американдық NASDAQ қор биржасында саудаланатын Freedom Holding Corp. көпшілік компаниясының негізін қалаушы және иесі. Қазақстандағы IT-стартаптарға қаржы құятын ең ірі инвестор. Гуманитарлық, қоғамдық және спорт саласындағы бірқатар қайырымдылық және әлеуметтік жобаға белсенді түрде қолдау көрсетеді. 2023 жылдың қаңтарынан бастап Қазақстан шахмат федерациясына басшылық етеді.
Тұрақты түрде әлемдік іскерлік басылымдарда қаржы-экономикалық мәселелерге түсініктеме береді, халықаралық конференцияларда дәріс оқып, баяндама жасап сөз сөйлейді.

Бас редактор

Жар Зардыхан

Тарихшы. 2007 жылы Билькент университетінде 19-ғасырдың соңы — 20-ғасырдың басындағы Ресей империясының мұсылман және түркі халықтарына қатысты Осман империясының саясаты бойынша докторлық диссертация (Ph.D.) қорғады. Түркия, Венгрия мен Германия университеттерінде тарих, халықаралық қатынастар және әлеуметтік антропологияны оқыған. 2008-2020 жылдары КИМЭП университетінің халықаралық қатынастар және аймақтық зерттеу факультетінде сабақ берді.

Редакция алқасының төрағасы

Әділ Қожықов

2000 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін саясаттану мамандығы бойынша аяқтаған.
20 жылдан астам уақыт бойы мемлекеттік және тәуелсіз аналитикалық құрылымдарда, мемлекеттік басқару жүйесінде әртүрлі лауазымдарда қызмет етті. 2022 жылдан бастап «Freedom Finance Global PLC» Қоғамдық Компаниясы Президентінің коммуникация жөніндегі кеңесшісі.

Көшірілді